buse

Limited ve anonim şirketler açısından kanunlarla belirlenmiş ticari hükümler oldukça önem taşımaktadır. Bu açıdan bakıldığından bu şirketler açısından önemli bir konu olan sermaye artırımı, Türk Ticaret Kanunu’nda belirle maddelerce belirtilmiş ve hüküm sağlanmıştır. Söz konusu fıkrada, bilançoda yer alan ve mevzuatın izin verdiği fonlara sermaye eklenmesi iznini takiben, sadece taahhüt yoluyla sermaye arttırılamamaktadır. Fonların sermayeye dönüştürülmesiyle birlikte, aynı zaman dilimi içerisinde ve aynı oranda, sermaye taahhüt edilmesi gerekmektedir. Yalnızca bu şekilde sermaye artırımı yapılabilmektedir.
Ancak bu maddenin yorumlanması ve uygulanması aşamalarında, ülke genelinde bir takım yanlış anlaşılmaların ve aksiyonların görüldüğü de tecrübe edilmiştir. İlgili bakanlık uyarısı ile tüm uygulamalarda birlik için şu maddeler esas alınmaktadır;
1. Durum: Anonim ve Limited Şirketlerde Sermaye Artırımının Sadece İç Kaynaklardan Yapılması
Bu durumdaki bir sermaye artırımının tescil edilebilmesi için hazırlanacak olan ve aşağıda şartları belirtilen maddelere ilişkin olarak, yeminli bir mali müşavir ya da bir serbest muhasebeci mali müşavir raporunun ticaret sicili müdürlüğüne teslim edilmesi gerekmektedir. Bu maddeler genel olarak sıralanacak olursa;

• Şirket sermayesi açısısından sermayenin geçerliliğinin araştırılması için, söz konusu şirketin özvarlığının tespit edilmesi,
• Söz konusu sermayenin korunduğu oranlar,
• Bir şirketin mevcut iç kaynaklarından artırılan tutarın şirket bünyesindeki varlığının gerçeklik payı belirtilmelidir.

2. Durum: Anonim Şirketlerde Sermayenin Sadece Sermaye Taahhüdü Yoluyla Artırılabilmesi
Anonim ve limited şirketlerde sermaye taahhüdü yolu ile sermaye artırılmasında, aşağıdaki şartlar ile ilgili, yeminli bir mali müşavir ya da bir serbest muhasebeci mali müşavir raporunun aranması gerekmektedir. Yine bu durum için de belirtilmesi gereken maddelerin sıralanışı olarak;

• Bir şirketin öz varlığı içerisinde yer alan sermayenin korunduğunun gösterilmesi,
• Şirket sermayesinin karşılığının olduğunun gösterilmesi amacıyla şirketin özvarlığının tespit edilmesi,
• Söz konusu sermayenin korunduğu oranlar belirtilmelidir.

Tüm bunlara ek olarak, anonim şirketlerde istenilen raporda, sermayeye eklenecek fonların mevcut olmadığının da tespit edilmesi ile alakalı bilgi olması gerekmektedir.
3. Durum: Anonim Şirketlerde Sermayenin; İç Kaynaklardan ve Eş Zamanlı Olarak Sermaye Taahhüdü ile Birlikte Artırılması
Burada iki durum söz konusudur. İlki, mevzuatlar bazında izni olan fonların bilançodaki toplam tutarı oranında sermayenin taahhüdü şeklinde sermaye artırımı gerçekleştirilebilmektedir.
Diğer durum ise limited şirketler özelindedir. Fon tutanından daha fazla miktarda sermaye taahhüdü yoluyla sermayenin artırılması mümkün olmaktadır.