buse

Scophthalmidae familyasına ait kalkan Karadeniz'in en tanınmış balıklarındandır. Kalkan bir dip balığıdır. Marmara, Ege ve Akdeniz'de ise seyrek rastlanır.
Yuvarlak bir vücut yapısına sahiptir. Gözleri ise vücudun sol tarafında yerleşmiş durumdadır. Sırt yüzgecinin başlama yeri gözlerin ön kısımıdır. Derisi pulsuz olan kalkan küçük kemiksi yumrularla kaplıdır. Kalkanın vücudunun üst kısmı kahverengidir. Üst kısımda siyah ve beyaz noktalar vardır. Vücudun alt tarafı ise beyaz renktedir. Her iki tarafı da siyah olan türü kaya kalkanı olarak anılır ve oldukça nasir rastlanır. Erkeklerde kemiksi yumrular daha azken dişilerde daha fazladır. Kalkan balığı ortalama 25 ile 30 sene yaşayabilir. Kalkan balığı bu süre içerisinde 1 metreye kadar boy alabilir. Yumurtadan çıkma dönemi sonbahar aylarıdır. Bu dönemde lavalar 7 ile 10 cm boya sahiptir. Bir yılın sonunda ise 15 cm'e ulaşır.
Kalkan gezici balıklar arasında yer almaz. Hatta bütün hayatı deniz dibinde yatmakla geçer denilebilir. Diğer türleri Akdeniz, Atlas Okyanusu ve Şimal Denizi'nde yaşar. Sahillerde 5 ile 10 metreden başlayarak 300 ile 400 metreye kadar inebilen kalkan etçil ve çok obur bir balıktır.
Kalkanların olgulaşma süreleri ortalama 6 senedir. Bu durum erkeklerde 5 ile 6 seneyken dişi kalkanlarda 6 ile 7 seneye denk gelir. Nisan ve Haziran ayları arası kalkan için üreme dönemidir. Milyonlarca yumurta veren kalkan lezzetli ve verimli bir balık olduğu için ekonomik değeri oldukça yüksektir.
Kalkan Karadeniz ile özdeşleşmiştir. Nadir rastlanan kaya kalkanı özellikle Sinop ve Samsun yörelerinde görülür. İstanbul Boğazı'nın kuzey kesimi ile Karadeniz'in batısında ise bir tarafı siyah diğer tarafı beyaz olan kalkanlara rastlanır. Kış aylarında Karadeniz içinde kuzeyden güneye göç eder.
Her mevsim avlanabilen bu balık tüm sene yenilebilir. En lezzetli kalkan Ocak sonu ve Mart ayının ortalarına doğru avlanır. Tavası, buğulaması ve kağıt kebabı çok lezzetli olan balığın besin değeri de bir o kadar yüksektir. İçerisinde bolca Omega-3, fosfor, iyot, selenyum bulunan balığın sağlık açısından buğulaması ve ızgarası tercih edilir.