14 Eylül 2018, 20:33
|
#1 |
Guest | Uzun yaşamın sırrı çözülüyor -
Genlerimiz bize neler söylüyor?
Her insanın hücrelerinde bulunan binlerce gen, içinde çok önemli bilgiler saklıyor. Genetik bilimi ise günden güne gelişerek, kapalı bir kutu olan genlerin şifrelerini birer birer çözüyor... DNA, gen, kromozom, hücre, genom, molekül... Geçmişte bu kelimelere ne kadar da uzaktık! Oysa genetik biliminin gelişmesi ve her geçen dakika yeni bir bilgiye ulaşılması bu sözcükleri günlük hayatımızın birer parçası haline getirdi. Bu bilgilerin birçok hastalığın tedavisinde umut ışığı olacağı biliniyor. Aynadaki görüntünün kaynağı
Dış görünümümüzü yani boy, kilo, göz ve saç rengi gibi fiziksel özelliklerimizi genetik kodlarımız belirliyor. Genetik, her hücrede bulunan bir sabit bellek olarak tanımlanıyor ve oradaki bilgiler de genlerde kayıtlanıyor. Genlerimiz birer Mısır yazıtı gibi düşünülebilir. Arkeologlar nasıl yıllar içinde yazıtların ne anlattığını çözdüyse, genetik bilimciler de eskiden neler sakladığı bilinmeyen DNA’nın kapalı kapılarını aralıyor. İlk etapta kelimelerin ne anlama geldiği bulundu, ardından cümleler ve bölümler anlaşılmaya başlandı. Bu sayede birçok bilgiye ulaşıldı. Örneğin uzun boylu insanların genetiğinin kısa boylulardan farkı araştırıldı. Aynı çevresel faktörlere bağlı kalmış olsa da neden birbiriyle aynı olmadıkları öğrenildi. Kilo almanın suçlusu bulundu: Genler!
Geçmişte insan genetiğine ait bilgiler çok yüzeyseldi; bugün gelinen nokta ise inanılmaz… “Su içsem yarıyor” diyen birine alaycı bir ifadeyle bakılsa da laboratuvar sonuçları bunun doğru olabileceğini gösteriyor. Spor yapmasına rağmen zayıflayamayan, tam tersi çok fazla gelişen kişiler olabiliyor. İşte bu bireysel farklılıklar da genetik özelliklerimizden kaynaklanıyor. Genetik testler sonucu kişiye yağlı yememesi, karbonhidrat tüketmesi ya da bunların tam tersi söyleniyor çünkü karbonhidratların ve yağların nasıl kullanıldığı, nasıl enerji elde edildiği ve depolandığı, alınan yağın ne kadarının vücutta emileceği genetik faktörlere bağlı olarak değişiyor. Uzun yaşamın sırrı çözülüyor
Bireysel farklılıkların en önemli özelliklerinden biri de bazı bölgelerde insan yaşamının daha uzun olması. Bu durum “longevity” olarak adlandırılıyor. Uzun yaşayan insanların genetiğinde de birtakım farklılıklar bulunuyor. Eskiden insan topluluklarında bu kadar çok hareket olmadığı için kendi bölgelerinde sıkışıp kalıyorlardı. Bugün uzun yaşamanın sırlarının, yaşamla bağdaşmayan genetik faktörlerin bir kısmı biliniyor. Bir tüp kanın sakladığı hazine
Günümüzde aynı günde birden fazla kişinin genomuna baştan sona bakılabiliyor. Bunun için bir tüp kan örneği yeterli oluyor. Gelecekte bebekler dünyaya geldiğinde kordon kanından alınacak bir örnekle hatta anne karnından alınacak bir sıvıyla bebeğin DNA profili saptanarak, genetik yapısı çözülebilecek. Daha sağlıklı bir nesil için bu taramalar önem taşıyor. Çünkü ebeveynleri akraba olmasa da bazı bebeklerde çok ciddi genetik sorunlar ortaya çıkabiliyor. Bunların bir kısmında anne karnında tedavi hatta ameliyat yoluna gidilebiliyor. Elde edilen bilgiler ışığında bebeklerin gıda intoleransları saptanabiliyor, bu da genetik yapılarına uygun beslenme düzeninin belirlenmesine yardımcı oluyor. Bu denli spesifik bilgilere sahip olmanın hemen müdahale edilebilecek birkaç bin hastalığın tespitini de sağlayacağı biliniyor. Günümüzde isteğe bağlı olan bu tür testlerin gelecekte rutin hale gelmesi bekleniyor. |
| |